Makar Sankranti 2024 : જાણો મકર સંક્રાતિનું ધાર્મિક મહત્વ ? આ દિવસે શું દાન કરવાથી સુર્યદેવ અને શનિદેવ થશે પ્રસંન્ન..?

Makar Sankranti 2024 : હિંદુ ધર્મમાં દર મહિને આવતા વ્રત અને તહેવારોનું વિશેષ મહત્વ છે. હિંદુ કેલેન્ડર અનુસાર, પૌષ મહિનામાં મકર સંક્રાંતિના તહેવારનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. આ વર્ષે મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર 14 જાન્યુઆરી 2024ના રોજ ઉજવવામાં આવી રહ્યો છે. મકરસંક્રાતિ અથવા ઉત્તરાયણ બાળકોથી માંડી યુવાનોનો સૌનો પ્રીય તહેવારમાંથી એક છે. મકરસંક્રાંતિ પર ગંગા સ્નાન, દાન અને પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, મકરસંક્રાંતિના દિવસે ગંગામાં સ્નાન કરીને ભગવાન સૂર્યને અર્ઘ્ય અર્પણ કરવાથી વ્યક્તિને જીવનની તમામ પ્રકારની પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મળે છે અને જીવનમાં સુખ અને સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. મકરસંક્રાંતિ દેશના ઘણા ભાગોમાં અલગ અલગ નામો સાથે ઉજવવામાં આવે છે. જ્યારે ઉત્તર ભારતમાં આ તહેવારને ખીચડીના તહેવાર તરીકે ઉજવવામાં આવે છે, ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્રમાં તેને ઉત્તરાયણ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. દક્ષિણ ભારતમાં આ તહેવાર પોંગલ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. પંજાબમાં તેને લોહરી તરીકે ઉજવવામાં આવે છે અને આસામમાં તેને માઘ બિહુ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. આવો જાણીએ મકરસંક્રાંતિના તહેવારનું મહત્વ શા માટે વિશેષ માનવામાં આવે છે.

► શું છે મકરસંક્રાંતિનું જ્યોતિષીય મહત્વ

જ્યોતિષમાં મકરસંક્રાંતિના તહેવારનું વિશેષ મહત્વ માનવામાં આવે છે. દર વર્ષે મૂળભૂત રીતે મકરસંક્રાંતિ 14મી જાન્યુઆરીએ ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસથી સૂર્ય ઉત્તર દિશા તરફ પ્રયાણ કરે છે. વૈદિક જ્યોતિષશાસ્ત્ર અનુસાર, મકરસંક્રાંતિના દિવસે, સૂર્ય ધનુરાશિમાંથી પસાર થઈને મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે. વાસ્તવમાં, બધા હિંદુઓ ઉપવાસ અને તહેવારોની તારીખો ચંદ્ર પર આધારિત કેલેન્ડર અનુસાર ગણે છે, પરંતુ મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર સૂર્ય પર આધારિત કેલેન્ડરના આધારે ઉજવે છે. એક વર્ષમાં કુલ 12 સંક્રાંતિ આવે છે. જેમાં ચાર સંક્રાંતિ, મેષ, કર્ક, તુલા અને મકર સંક્રાંતિ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. પોષ મહિનામાં જ્યારે સૂર્ય ધનુરાશિ છોડીને મકર રાશિમાં પ્રવેશ કરે છે ત્યારે તેને મકરસંક્રાંતિ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. સૂર્યની મકર રાશિમાંથી કર્ક રાશિના ઉત્તરીય ઉષ્ણકટિબંધ તરફની હિલચાલને ઉત્તરાયણ કહેવામાં આવે છે અને કર્ક રાશિમાંથી મકર રાશિના દક્ષિણ ઉષ્ણકટિબંધ તરફની ગતિને દક્ષિણાયન કહેવામાં આવે છે.

► શું છે મકરસંક્રાંતિનું ધાર્મિક મહત્વ

મકરસંક્રાંતિના જ્યોતિષીય મહત્વની સાથે સાથે તેનું ધાર્મિક અને સાંસ્કૃતિક મહત્વ પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર સૂર્યદેવ શનિદેવના પિતા છે. મકરસંક્રાંતિના દિવસે, સૂર્ય ભગવાન તેમના પુત્ર શનિના ઘરે જાય છે જ્યાં તે એક મહિના સુધી રહે છે. શનિદેવ મકર અને કુંભ રાશિના સ્વામી છે. આ રીતે મકરસંક્રાંતિને પિતા અને પુત્રના મિલન તરીકે જોવામાં આવે છે. બીજી એક કથા અનુસાર, મકરસંક્રાંતિના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુએ રાક્ષસોના આતંકથી પૃથ્વીવાસીઓને મુક્ત કરવા માટે રાક્ષસોનો સંહાર કરીને તેમના માથા કાપીને મંદરા પર્વત પર દફનાવ્યા હતા. ત્યારથી મકરસંક્રાંતિનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. આ ઉપરાંત મકરસંક્રાંતિને નવી ઋતુના આગમન તરીકે પણ ઉજવવામાં આવે છે. મકરસંક્રાંતિ સાથે ઋતુઓ બદલાવાની શરૂઆત થાય છે. પાનખર વિદાય લેવાનું શરૂ કરે છે અને વસંતનું આગમન શરૂ થાય છે.

► ઉત્તરાયણ દિવસના દેવતા અને દક્ષિણાયન રાત્રિના દેવતા

મકરસંક્રાંતિના તહેવાર પછી દિવસો લાંબા અને રાત ટૂંકી થવા લાગે છે. સૂર્ય એક વર્ષમાં ઉત્તરાયણ અને દક્ષિણાયન પસાર કરે છે. શાસ્ત્રો અનુસાર ઉત્તરાયણને દેવતાઓનો દિવસ અને દક્ષિણાયણને દેવતાઓની રાત્રિ માનવામાં આવે છે. જ્યારે સૂર્ય દક્ષિણાયનમાં રહે છે ત્યારે આ સમયને દેવી-દેવતાઓની રાત્રિ અને ઉત્તરાયણના 6 મહિનાને દિવસો કહેવામાં આવે છે. દક્ષિણાયનને નકારાત્મકતા અને અંધકારનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે જ્યારે ઉત્તરાયણને સકારાત્મકતા અને પ્રકાશનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે.

► મકરસંક્રાંતિ પર શનિનો દોષ થાય છે દૂર

મકરસંક્રાંતિ પર સૂર્ય ભગવાનની પૂજા, દાન, ગંગા સ્નાન અને શનિદેવની પૂજા કરવાથી સૂર્ય અને શનિ સંબંધિત તમામ પ્રકારની પરેશાનીઓ દૂર થાય છે. હકીકતમાં, સૂર્યદેવ પોતે તેમના પુત્ર શનિના ઘરે તેમને મળવા જાય છે અને શનિદેવ મકર રાશિના સ્વામી છે, તેમાં સૂર્યના પ્રવેશથી શનિનો પ્રભાવ નબળો પડી જાય છે.

► મકરસંક્રાંતિની પૌરાણિક માન્યતાઓ

- મકરસંક્રાંતિના દિવસે, ભીષ્મ પિતામહે મહાભારત યુદ્ધના અંત પછી સૂર્યના ઉદયની રાહ જોતા પોતાના પ્રાણનું બલિદાન આપ્યું હતું.
- મકરસંક્રાંતિ પર, દેવી યશોદાએ શ્રી કૃષ્ણને પ્રાપ્ત કરવા માટે વ્રત રાખ્યું હતું.
- મકરસંક્રાંતિના દિવસે ગંગા કપિલ મુનિના આશ્રમમાંથી પસાર થઈને મહાસાગરમાં પ્રવેશી અને ભગીરથના પૂર્વજ મહારાજ સાગરના પુત્રોને મુક્ત કરાવ્યા હતા.

► મકરસંક્રાંતિ પર મેળવો અનેકગણું પૂણ્ય

મકરસંક્રાંતિ પર કેટલાક ઉપાય કરવાથી વ્યક્તિ પરેશાનીઓમાંથી મુક્તિ મળે છે અને પુણ્યની પ્રાપ્તિ થાય છે. મકરસંક્રાંતિના દિવસે સૂર્યોદય પહેલા સ્નાન કરવું જોઈએ, આમ કરવાથી દસ હજાર ગાયનું દાન કરવાનું પુણ્ય મળે છે. આ દિવસે ઊનના વસ્ત્રો, ધાબળા, તલ અને ગોળથી બનેલી વાનગીઓ અને ખીચડીનું દાન કરવાથી સૂર્ય અને શનિદેવની કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. મકરસંક્રાંતિ પર પ્રયાગમાં સંગમના કિનારે સ્નાન કરવાથી અખૂટ પુણ્ય મળે છે. મકરસંક્રાંતિ પર તલ, ઘી, ગોળ અને ખીચડીનું દાન કરવાથી શુભ ફળ મળે છે.

(Home Page- gujju news channel) 

Home Page- Gujju News Channel - Latest Gujarati News, તાજા ગુજરાતી સમાચાર, Latest Gujarati News LIVE, Online Gujarati News, Gujarati news headlines today, Gujarati News Channel - ગુજરાતી સમાચાર - makar sankranti wishes - happy makar sankranti - makar sankranti 2024 - makar sankranti images - makar sankranti rangoli - happy makar sankranti images - why makar sankranti is celebrated - makar sankranti kyon manae jaati hai - why we celebrate makar sankranti  - happy makar sankranti in gujarati - what is makar sankranti -makar sankranti festival is celebrated in which state - how to celebrate makar sankranti - kite festival in gujarat - which festival is also known as the kite festival - ઉત્તરાયણ ની શુભકામના 2024